ديپلماسي امام خميني در نوفل لوشاتو (۸)
احمد مازني
در سلسله يادداشتهاي ديپلماسي امامخميني در نوفللوشاتو چند نكته مطرح شد كه ميتواند براي امروز و فرداي ما مورد استفاده قرار گيرد:
نكته اول: اينكه امام خميني در اوج قيام سراسري ملت ايران عليه استبداد داخلي و استيلاي خارجي حداكثر تلاش را براي نفي خشونت و عبور آرام از بحران انجام دادند.
نكته دوم: اينكه امام خميني براي پيروزي ملت ايران روي وحدت و انسجام ملي از جمله پيوستن ارتش به عنوان بخش مسلح ملت به قشرهاي ديگر تأكيد كردند و بالاخره به جاي تقابل با ارتش راه تعامل با ارتش را در پيش گرفتند و از نيروهاي مسلح حمايت كردند
نكته سوم: اينكه امام با پيشنهاد مذاكره با نماينده جيميكارتر، رييسجمهور امريكا موافقت كرده و براي انجام مذاكره نمايندهاي معرفي كردند.
نكته چهارم: اينكه امام در عين صراحت در دفاع از حقوق ملت ايران و مقاومت در راه تحقق اهداف انقلاب اسلامي به نحوي عمل كردند كه بزرگترين حامي رژيم شاه و بختيار را وادار به پذيرش مسووليت كردند و در عمل ولو براي مدتي كوتاه آنها را از همراهي با موانع پيروزي انقلاب اسلامي بازداشتند.
نكته پنجم: اينكه امام از تعارض موجود بين دولتهاي غربي به ويژه فرانسه و امريكا براي پيشبرد اهداف انقلاب اسلامي به نحو شايستهاي استفاده كردند. ضمن اينكه در مورد اتحاد جماهير شوروي و حزب توده با كمال هوشمندي رفتار كردند و بر سياست نه شرقي، نه غربي تأكيد كردند و در عين حال بين يك نظام ملحد و يك جامعه معتقد به خدا تفاوت را بيان كردند كه در صورت نياز به انتخاب كدام را ترجيح ميدهند، اما اين همه با تأكيد بر استقلال كشور و احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلي ايران مطرح ميشد.
نكته ششم: امام در عين مذاكره شفاف با امريكا به برنامههاي پشت پرده توجه داشتند از جمله در مورد تأخير در بازگشت به ايران در دام توطئه دشمن نيفتادند، در حالي كه دولت بختيار و دولت امريكا بر تأخير در بازگشت امام به ايران اصرار داشتند ضمن اينكه هيچ توضيحي به پرسشهاي نماينده جيمي كارتر در اين مورد ندادند، در بازگشت به ايران تسريع كردند و حتي از قول مردم ايران اعلام كردند كه در صورت نياز، فرودگاه را با توسل به زور باز ميكنند. و فرمودند: «همچنين نيروهاي مسلح از نظامي و غيرنظامي، ازجمله عشاير درخواست عمل براي پايان دادن به وضع كنوني كردهاند، اما من هنوز اذن ندادهام و ترجيح ميدهم كه كار با مسالمت تمام شود. »
نكته هفتم: اينكه امام در جريان مذاكره به نحوي عمل ميكنند كه امريكاييها دخالت خود در امور داخلي ايران و نقش خود در مورد گذشته و حال ايران را ميپذيرند و در مورد چگونگي پايان دادن به وضع موجود از جمله خروج شاه، كودتا يا عدم كودتاي ارتش و حمايت از دولت بختيار باشد صراحت مداخله ميكنند. مداخلهاي كه تاكنون در پهنه جغرافياي زمين حق خود ميدانند و در قبال آن جز بر منافع نامشروع خويش به چيز ديگري نميانديشند.